Okulların kapanma dönemi yaklaşırken pek çok öğrenci sektöre nasıl başlayabileceği konusunda kara kara düşünüyor.

Sektöre baktığımızda ise ilk okuldan itibaren ders çalışma, ödev ve sınav üçgeninden çıkmayan pek çok yeni mezunun ne yapması gerektiğini bilmeden iş arayışına girdiğini ve çok zorlandıklarını görüyoruz.

Öncelikle yapılacaklara gelmeden önce bir seviye tespiti yapalım. Hangi üniversiteden mezun olursanız olun, üniversitede aldığınız eğitim özellikle bilişimle alakalı bölümlerde yetersizdir.

Üniversite Diploması Ehliyettir ancak Sürücü Olmak İçin Deneyim Gerekli

Üniversite diploması size sadece otomobil sürmeye hak kazandığınızı, trafik kurallarını bildiğinizi trafikte nasıl davranmanız gerektiğini bildiğinizi gösterir. Ancak ehliyet sahibi her kişi otomobil süremez. Ehliyet alan pek çok kişinin bir akrabası ya da ücret karşılığı trafikte direksiyon dersi alarak otomobil sürmeyi öğrenmeye çalışır.

Bölümlerdeki iş yeri stajı da esasen trafikte alınan direksiyon dersi gibidir. Fakat direksiyon dersi alsanız da trafikteki acemiliği atlatabilmeniz için geçirmeniz gereken bir tecrübe süresi vardır. Yani o acemiliğiniz ehliyetinizi hatta trafikte direksiyon derslerini dahi aldıktan sonra yıllarca sürer.

Beynin Öğrenme Yöntemi Nasıl?

Beynin çalışma modeliyle alakalı bir durumdur bu. Bisiklet sürmeyi öğrenmek ya da yüzme öğrenmek de aynı şekildedir. Ben örneğin bisiklet öğrenirken önemli bir deneyim yaşamıştım. İlk yılımda bisikletle ancak 20-30 metre gidebiliyordum. Yaz bitmişti bisikleti depoya kaldırmıştık.

Ardından bir sonraki yaz sezonu geldi. Bisikleti depodan çıkarıp ilk bindiğimde mahallemizin diğer ucuna kadar kesintisiz bisiklet sürmüş ve kendime inanamamıştım. Bu deneyim beynimizin nasıl çalıştığını çok güzel gösteren bir örnek. Bir şeyi öğrenmek için yeterince deneyimlemek gerekiyor. Video izleyerek, kitaptan okuyarak konu hakkında fikir sahibi olabiliriz ama işi öğrenmek için elimizi mutlaka kirletmek gerekir.

10 Bin Saat Kuralı

Malcolm Gladwell’in ilk olarak 2008 yılında basılan “Outliers” adlı kitabında başarıyı getirdiğini öne sürdüğü iki etkenden biri olan 10 bin saat kuralına göre herhangi bir işte ustalaşmak için gereken süre 10 bin saattir. 10 bin saate ulaşmak için şu hesaba bakabiliriz.

Günlük 8 saatlik bir mesaiden 10 bin saat çalışarak bu noktaya ne kadar sürede ulaşabiliyoruz hesaplayalım:

Günde 8 Saat
Haftada 5 Günden 8×5=40 Saat
Yılda 52 Haftadan 52×40=2080 Saat
5 Yılda toplam 10400 Saat

Tüm bu örnekler bizi tek bir sonuca çıkarıyor. Özetle deneyim kazanmanız gerekli. O deneyimi de işin içinde bir fiil çalışmanızı gerektiriyor.

Elbette yazacağınız kodların rastgele değil bir amaca yönelik de yazılması önemli. Bu yazıda da bu tür projelerin içine nasıl dahil olabilirsiniz biraz onları paylaşmak istiyorum.

İlk Seçenek: Uzun Staj

Bazı üniversiteler standard staj süresinin özellikle yazılım gibi alanlarda yetersiz olduğunu bilerek uzun süren staj programları geliştirdiler. Üniversiteniz istemese bile siz yine de uzun staj yapabilirsiniz.

Staj için başvuru yapan şirketlere, ben kağıt üstünde bir staj yapmak istemiyorum. Kabul ederseniz uzun süreli bir staj yaparak bir projeniz üzerinde çalışma fırsatı arıyorum şeklinde ulaşabilirsiniz.

Biz kendi şirketimizde ya da görev aldığımız diğer şirketlerde uzun staj uyguladık. Uzun stajın bir diğer avantajı ise staj sonunda gerçekten bir şey üretebildiğiniz görülürse staj yaptığınız yerde işe başlamanız bile mümkün oluyor.

Son dönemlerde uzun stajı bazı kurumsal şirketler yetenek programları olarak yorumluyorlar.

İkinci Seçenek: Gönüllü Olarak Projelere Katılım

Yazılımlar sadece ticari faaliyetler için üretilmiyor. Bazen kamu yararına ya da hobi olarak üretilen projeler de var. Kamu yararına oluşturulan projelere en güzel örnek son zamanlarda yaşadığımız deprem felaketi sonucu geliştirilen ihtiyaç haritası gibi sosyal fayda sağlayan yazılımlar.

Bir diğer taraftan da açık kaynaklı yazılımlara katkı sağlayabilirsiniz. Bu konuyu ayrı bir yazı olarak kaleme alacağımız için şimdilik kısaca değineceğim. Bu noktada ülkemizde çok iyi bir örnek var. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi yani ÇOMU Bilgisayar Mühendisliği’nden mezun olan bazı öğrenciler mezun olduğunda diğer mezunlara göre çok önde mezun oluyorlar.

Bu arkadaşlardan birkaçıyla çalışma fırsatımız olmuştu. Hepsinin ortak noktaları hocalarının yönlendirmeleri ile açık kaynaklı projelerin içine dahil olmalarıydı. Bir mezun Linux işletim sistemi çekirdeğine geliştirme yapmışken bir diğeri Libre Office’e bir başkası ise Firefox’un kaynak koduna katkıda bulunmuş oluyor.

Kod yazabilen kod, çeviri yapabilen çeviri, doküman yazabilen doküman yazıyor ama projelere mutlaka katkıda bulunuyorlar. Mezun olanlar sadece Türkiye’de değil dünyada iş önemli pozisyonlarda iş bulabiliyorlar. Çanakkale mezunu olup yurtdışında bu tür işlerde çalışan en az 5 kişi tanıyorum.

Üçüncü Seçenek: Kendi Projenizi Oluşturun

Staj yapacak bir yer bulamadınız diyelim ve uzun staj konusunda da şansınız yaver gitmedi. Pes etmek için hala çok erken.

Kendi projenizi oluşturma konusunda da ilerleyebilirsiniz. Kendi proje fikrinizi bulmakta zorlanıyorsanız bu konuda uzman gördüğünüz birinden proje fikri, projenin şekillenmesi gibi konularda ücreti karşılığı hizmet satın alabilirsiniz.

Programlamada iki kişinin birlikte geliştirmesini esas alan Pair Programming yaklaşımı vardır. Örneğin ilk etapta basit bir proje ile başlayabilirsiniz. Basit projeyi geliştirci ile aynı anda geliştirme yaparak deneyim elde etmek mümkün.

Sonuç

Bu yolları kullandıktan sonra 10 bin saatlik deneyime ulaşmak için bir adım atmak mümkün oluyor. 10 bin saat hedefine ne kadar yaklaşabilirseniz sizin için diğer adayların önüne geçmeniz mümkün oluyor.

Burada en önemli konulardan biri 10 bin saatlik deneyimi mümkün olduğunca tek bir yöne doğru sarfetmek. Bir projeyi gerçekleştirmek için çoğu zaman 5-6 farklı teknoloji ya da disiplinden teknolojinin bir araya gelmesi gerekiyor. Bunlara genelde programming stack deniliyor. Llnux Apache Mysql PHP’nin kısaltması olan LAMP ya da MongoDB, Express, React, Node kısaltması olan MERN stack bunlardan birkaçı.

Bu alanda yanlış teknolojilere girmek gibi durumlar da olabilir. Bu yüzden son konuda önerdiğimiz gibi gerekirse ücreti karşılığı kariyer koçluğu hizmeti almanız, yanlış yollara sapmanızı engelleyebilir.