TR uzantılı alan adlarının yönetiminden sorumlu olan ODTÜ’ye bağlı olarak çalışan Metunic, NIC.TR websitesi ile 1990’ların sonundan beri TR uzantılı alan adlarını yönetiyordu.
07/11/2010 tarihli ve 27752 sayılı resmi gazete’ de yayımlanan “internet alan adları yönetmeliği” ile tanımı yapılan “.tr ağ bilgi sistemi” olan TRABİS, kanuna göre 2012’de devreye girmesi gerekirken 10 yıllık bir gecikme ile 2022’de devreye girecek.
Yeni sisteme geçişin ilk ayağı olarak ODTÜ, Nic.tr’yi yeni kayda kapatmış ve Metunic adıyla ayrı bir yapılanmaya gitmişti. Bu yeni yapılanma sürecinde Metunic, alan adı satış operasyonlarına devam edecek. Bir süre önce NIC.TR’nin yönetimi devralan BTK’nın ise TRABİS’in faaliyete geçmesiyle beraber TR alan adlarında bazı değişikliklere gideceği ön görülüyor.
TRABİS ile Hayata Geçmesi Beklenenler
İlk olarak bugüne kadar belge istenen com.tr, net.tr ve org.tr gibi alan adlarının artık belge ibraz etme zorunluluğu olmadan kayıt edilebilmesi olacak. Mevcut sistemde com.tr alan adına sahip olmak için şirket ya da marka sahibi olmak gerekiyordu.
İkinci olarak tüm dünyada ticari bir meta haline gelen alan adlarının alım satımı, belgeli tahsisten dolayı yasaktı. Ancak markanın ya da şirketin satışı ile alan adı devri gerçekleşebiliyordu. Yeni dönemde bu noktada da esneklikler sağlanması bekleniyor.
Son olarak ise ikinci seviye alan adı olarak bilinen, tr’den sonra com,net,org,gen gibi ekler bulunmadan kaydedilebilecek alan adlarının serbestleşmesi bekleniyor. Bu kapsamda nic.tr ve tsk.tr istisnaları hariç herhangi bir alan adı tahsisi yapılamıyordu. Yeni sistemde pc.tr gibi alan adlarının da serbestleşmesi bekleniyor.
Güncelleme: Trabis Açılışı Belli Oldu
23 Mart 2020’de Nic.tr’nin kapanış süreci ile başlayan süreçle birlikte alan adı kayıt işlemleri kayıt operatörleri tarafından yapılmaya başlanmıştı. Bu tarihten sonra kayıt operatörleri TRABİS’in yakında açılacağı konusunda bildirimler yayınlarken ön kayıt süreçlerini başlatmışlardı. Ancak bu tanıtımlara rağmen TRABİS’in ne zaman açılacağı konusu soru işaretleri oluşturuyordu.
BTK’dan yapılan son açıklamayla bu süreçteki bir sonraki adım belli oldu. Açıklamaya göre TRABİS 29 Eylül 2022 tarihinde hizmet vermeye başlayacak. Bu tarihten itibaren com.tr, net.tr gibi alan adları belgesiz olarak tahsis edilmeye başlanıyor.
Trabis’in yayın adresi https://www.trabis.gov.tr/ olarak belirlenirken adreste an itibariyle herhangi bir bilgi yer almıyor.